سلنیوم و سلامتی انسان

مقدمه: سلنیوم یک عنصر جزیی و ریزمغذی ضروری برای سلامتی انسان است که در غلظت های زیاد سمی می باشد. سلنیوم جزء تشکیل دهنده سلنوپروتئین ها است که در بیو شیمی انسان نقش آنزیمی و ساختمانی دارند. سلنیوم به عنوان آنتی اکسیدان و کاتالیزور برای تولید هورمون تیروئید فعال شناخته شده است. این عنصر برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی، جلوگیری از پیشرفت ایدز و بی اثر کردن سموم بدن نقش کلیدی دارد. سلنیوم برای تحرک اسپرم ضروری است و می تواند سقط جنین را کاهش دهد. کمبود سلنیوم منجر به خلق و خوی نامطلوب می گردد. یافته ها در ارتباط دادن سلنیوم با احتمال ایجاد بیماری قلبی ـ عروقی مبهم است، اگر چه شرایطی مثل فشار اکسیداسیون و التهاب کمبود سلنیوم می تواند باعث ایجاد این بیماری شود. مصرف حدود 60 میلی گرم سلنیوم در روز با احتمال کاهش سرطان همراه می باشد. در این مقاله مروری به مطالعات انجام شده در زمینه عملکرد سلنیوم در بیوشیمی انسان، سمیت و تأثیر آن بر سلامتی انسان و ارتباط سلنیوم با برخی سرطان های شناخته شده، پرداخته شده است تا مسببی برای ابراز نگرانی از وضعیت این عنصر بیان شده و رهنمودی برای مطالعات بیشتر در این زمینه ارائه گردد. با توجه به خصوصیت دوگانه (مفید و مضر) سلنیوم در سلامتی انسان، لازم است که روش مناسب آزمایشگاهی جهت تعیین روزمره این عنصر در آزمایشگاه های بالینی ارائه شود تا مقدار سلنیوم در وضعیت های مختلف بیولوژیکی به آسانی اندازه گیری شود.